Ayrılan Eşlerde Çocuğun Psikolojisi

AYRILAN EŞLERDE ÇOCUĞUN PSİKOLOJİSİ

BOŞANMA; kadın ve erkeğin farklı nedenlerden dolayı artık bir arada yaşamak istememeleri ve aralarındaki nikah akdini bozmaları, evliliklerini sona erdirmek ve ayrılmak olarak tanımlanabilir.

Günümüzde evli çiftlerin ayrılmak istemelerinde ve boşanmalarda büyük bir artış olduğu bilinmekte ve gözlenmektedir.

Eşlerin ayrılmak istemelerinin birçok nedeni vardır ve bu nedenlere genel olarak baktığımızda;   

• Eşler arasındaki iletişim problemleri 
• Ekonomik sebepler 
• Psikolojik (duygusal) ihtiyacı istendik düzeyde karşılanamaması
• Aile içi şiddet
• Eşlerin birbirini aşağılaması, hor görme, yok sayma değer vermeme, önemsememesi
• Cinsel problemler
• Kültürel çatışmalar
• Kök ailelerin evliliğe yakın müdahaleleri 
• Tükenmişlik
• Sosyal çevreden etkilenme 
• Aldatılma, aldatma vb.
• Eşlerin, eşin beklenti düzeyinin karşılanmaması.

Eşler arasındaki ayrılığın, boşanmanın nedeni ister psikolojik ister sosyal ister cinsel ister ekonomik ya da nedeni her ne olursa olsun boşanma sonrası ayrılık karı kocalarda etkili olduğu kadar çocukları da derinden ve sıkça olumsuz etkilemektedir.

Boşanma sonrası yani kadın ve erkeğin ayrılmaları sonucu karı&kocalık durumları bitse de anne baba olmaları devam etmektedir.

Anne babası ayrılan çocuk; bu ayrılıktan sonra psikolojik duygusal anlamda olumsuz, sosyal anlamda olumsuz, bedensel (fiziksel) biyolojik anlamda olumsuz etkilenmekte hatta anne baba ayrılığı kimi çocuklar da cinsel kimlik bunalımlarına yol açmakta çocukların cinsel gelişimleri olumsuz etkilenmektedir.

Bu gibi bir dizi olumsuz değişmeler anne babası ayrı olan çocukların hayat algısını anne babası beraber olan çocuklara göre olumsuz etkilemektedir ve buda anne babaları ayrı olan çocukların yaşam kalitesini düşürmekte yaşamın ilerleyen dönemlerinde anne babası ayrı olan çocukların yaşam kalitesini düşürmekte yaşamın ilerleyen dönemlerinde anne babası ayrı olan çocuklar daha fazla sorun yaşayabilmektedir. Ve herhangi bir sorunla karşılaştığında problem çözme becerisi oldukça düşük olabilmektedir.

Anne babası ayrılan çocuğun psikolojik durumuna baktığımızda;

• Anne babası ayrılan çocuğun problem çözme gücünün zayıflaması ya da zayıf olması
• Anne babası ayrılan / ayrı olan çocuğun aitlik hissinin zedelenmesi ve zarara uğraması
• Anne babası ayrılan / ayrı olan çocuğun anne babasına yakın çevresine ya da sosyal çevresine güven kaybı, özgüven kaybı ve isteksizliği yaşaması
• Yalnızlık duygusu ve kaybetme korkusunu yoğun bir şekilde yaşaması 
• Anne babası ayrılan çocuğun kimi zaman ayrılığın nedenini çocuğun kendine bağlayıp yoğun bir suçluluk duygusu yaşaması
• Anne babası ayrılan / ayrı olan çocuğun içe kapanma saldırgan olma durumlarının, davranışlarının görülmesi
• Çocukta takıntıların görülmesi
• Gerileme davranışlarının görülmesi
• Anne babası ayrılan çocukta uyumsuzluk, alt ıslatma, tırnak yeme, kekeleme, parmak emme davranışlarının görülmesi
• Anne babası ayrı olan / ayrılan çocukta sürekli kaygılı ve endişeli olma durumlarının gözlenmesi

Anne baba ayrılığının çocuklar üzerindeki olumsuz sosyal etkileri:

• Arkadaşlık kuramama ya da arkadaşlarından uzaklaşma
• Anne babasının ayrılığını gizleme eğilimi
• Anne babası ayrılan ya da ayrı olan çocuğun kendini ifade edememe, gerçek duygu ve düşüncelerini dışarıya kapatma eğilimi ve davranışı 
• Bir arkadaşa bir kişiye bağımlılık gösterme genellikle anne babası ayrı ya da ebeveynlerde biri vefat etmiş kişilerle arkadaşlık kurma eğilimi 
• Anne babası ayrı olan / ayrılan çocuğun anne babası ayrı olmayan akranlarının arkadaşlarının yanında kendini küçük görmesi, kendini önemsiz ve değersiz hissetmesi 
• Anne babası ayrılan çocuğun kendine zarar verecek hatalı ve yanlış arkadaşlıklar kurma eğiliminin fazla olması
• Anne babası ayrılan/ ayrı olan çocuğun kendini sosyal çevresine kabul ettirme çabasının yoğunluğu ve bu kabul ettirme isteğinin normalden çıkararak anormal sayılan tutum ve davranışlarla kendini göstermesi
• Anne babası ayrılan çocuğun sosyal ortamda arkadaşlarının arasında asi, saldırgan, öfkeli karşısındakine zarar verecek davranışları çok sık tekrar etmesi
• Anne babası ayrılan çocuğun bulunduğu sosyal ortamlarda çekingen davranışlar göstermesi
• Anne babası ayrı olan / ayrılan çocuğun anne babası beraber olan arkadaşlarıyla sohbet ederken, var olan aile durumundan söz etmeyip zihinlerindeki aile modelinden, hayallerindeki olması gereken anne-baba modelinden söz etmeleri 

ANNE BABA AYRILIĞININ ÇOCUKLARIN EĞİTİM YAŞANTILARI ÜZERİNDEKİ OLUMSUZ ETKİLERİ

• Okulda ve sınıf içinde uyumsuz davranışlar, uyku, yeme içme bozukluklarının da ortaya çıktığı bilinmektedir.

1 – Boşanma çocukların okul başarısını da olumsuz yönde etkileyebilir. Ana baba, çocuk okula başladıktan sonra boşanmışlarsa bu durum çocuğun okul başarısı üzerinde olumsuz etkide bulunabilir. Çünkü çocuk, okula devam ederken hem boşanmanın hem de ailesindeki boşanma öncesi ve sonrasındaki geçimsizlik ve sürtüşmelerin kurbanı olabilmektedir.

2- Yapılan araştırmalar bu yaşta annesi ve babası boşanmış çocukların, öbür aile çocuklarından daha fazla çatışmalı olduklarını göstermektedir. Bu yaştaki çocukların bir kısmının boşanmaya karşı tepkileri sıralanacak olunursa; 

1) Kendisini aldatılmış hisseder. 2) Ebeveyninden gidenin geri geleceğini ümit eder. 3) Gidenin artık onu istemediğini düşünür. 4) Sürekli üzüntü yaşarlar. 5) Gelecekten kaygılıdırlar. 6) Duygularını dışa yansıtmayıp kendinde saklarlar. 7) Boşanma ve ayrılık üzerine konuşmak istemezler. 8) Boşanma olayına utanç gözüyle bakarlar. 9) Okul başarıları düşer. 10) Güçlerini daha çok oyuna yöneltirler. 11) Daha bağımlı, çekingen, suçlayıcı, dikkatsiz ve ilgisiz olurlar. 12) Baş ve karın 11 

ağrılarından şikayet ederler. 13) Uyku düzenleri bozulur, uyuma güçlüğü yaşarlar. 14) Arkadaşlarını görmezlikten gelir ve arkadaşları ile arası gittikçe bozulabilir. 15) Etrafa karşı kavgacı ve yıkıcı tutumlar sergilerler. 16) Anne ve babasına karşı hırçınlaşırlar (Yavuzer, 2003).

Ana Baba Okulu.

Haluk Yavuzer 

yayınevi  REMZİ KİTABEVİ 

İlk Baskı Yılı : 2011

PEKİ BU DURUMDA;

Boşanmanın, ayrılmanın çocuklar üzerindeki etkisini en aza indirmek için anne baba olarak neler yapılabilir?

• Ayrılan eşler karı kocalıklarının bittiğinin, fakat anne babalıklarının devam ettiğinin bilincinde olup eş olarak birbirinden ayrılsalar da çocuklarından ayrılmadıklarının bilincinde olmalıdırlar.
• Çocuklar anne babalarıyla eşler ayrıldıktan sonra da düzenli olarak görüşebilmelidir.
• Ayrılan eşler, çocuklarının yanında birbiri hakkında olumsuz konuşmamalıdır. Ayrılığın nedenini birbirlerine suçlayıcı tarzda bağlamamalıdır.
• Ayrılan eşler, çocuklarının güven duygusunu zedelememek adına çocuklarına her zaman dürüst olmalı ve yalan söylemekten kaçınmalıdır.
• Ayrılan eşlerin, birbirlerine kızgınlıklarından dolayı çocukla, çocuklarıyla görüşmesi engellenmemelidir.
• Çocuklardan taraf tutması beklenmemelidir.
• Ayrılan eşlerin, anne baba olarak çocuklarına sevgisi ve ilgisi devam etmelidir.
• Çocuklarla yapılan planlar ertelenmemeli, çocuklara verilen sözler tutulmalı, zamanında yerine getirilmelidir.
• Boşanmayla birlikte ailenin hayatında meydana gelebilecek değişiklikler konusunda çocukla / çocuklarla konuşulmalı fakat konuşmanın zamanı ve yeri iyi ayarlanmalıdır.
• Eşler ayrılsa da anne baba olarak çocukların fiziksel, sosyal, cinsel, psikolojik, eğitimsel gelişimi yakından takip edilmeli, anne-baba ve çocuk ortak hareket etmelidir.
• Eşler, ayrılma kararı almışlarsa bu durum çocuklara birlikte söylenmeli ve ortak hareket edilmelidir.
• Eşler ayrılmışsa ve çocuklar bu duruma karşı ciddi olumsuz tepkiler gösteriyorsa bir danışman desteği almak çok daha iyidir.

Olumlu iletişim, ailede, aile üyelerinin birbirlerini daha iyi tanımalarına,

birlik ve beraberlik duygusunun güçlenmesine, kendilerine ve birbirlerine karşı saygı

duymalarına olanak tanımaktadır. Aile içi iletişimde, karşılıklı uyum ve empati

kurmanın ve saygı aktarımında önemli bir yere sahip olduğu düşünülmektedir. Aile

üyeleri arasında hissedilen olumlu veya olumsuz duyguların birbirlerine

aktarılabilmesi ancak etkili bir iletişim yolu ile mümkün olmaktadır. Bu nedenle,

ailenin sağlıklı bir şekilde işlevselliğini koruması için etkili bir şekilde iletişim

kurulması gerekmektedir.
(Yazar:ÖZGÜL AKTAŞ)

Yer Bilgisi: Dokuz Eylül Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Anabilim Dalı

konu:  BOŞANMA NEDENLERİ VE BOŞANMA SONRASINDA

KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER , Tarih : 2011), 15 sayfa dan alıntı alınmıştır.

Boşanma süreci ve boşanma sonrası aile danışmanlığı. & aile terapisi ve çocuk için boşanma süreci terapisi almak isterseniz, uzmanımız Derya SEYDİOĞLU’ndan seans talep edebilirsiniz.  0544 204 61 82 ve 0322 234 9 234